Karaman'ın  Ermenek ilçesinde bulunan 150 yıllık su deÄŸirmeninin çarkları, "Pala Taner" lakaplı 65 yaşındaki Taner DoÄŸan'ın çabalarıyla dönmeyi sürdürüyor.

Ä°lçeye baÄŸlı Yaylapazarı köyündeki "Zeyve Pazarı" çevresinde akan dereleri, asırlık çınar aÄŸaçları ve küçük ÅŸelaleleri ile doÄŸa harikası. Her yıl binlerce kiÅŸinin gezmek ve piknik yapmak için uÄŸradığı yer, geçmiÅŸten bu yana su deÄŸirmenleriyle ünlü.

Elektrik ve modern makineler yaygınlaÅŸmadan önce suyun gücünden yararlanmak için deÄŸirmenler ve hızarların kurulduÄŸu Zeyve Pazarı'nda 1900'lü yılların başında yaklaşık 15 su deÄŸirmeni bulunurken, bugün artık çalışan tek deÄŸirmen var. DeÄŸirmeni iÅŸletmeye devam eden, bölgede "Pala Taner" olarak da bilinen Taner DoÄŸan, çarkları artık para kazanmaktan öte vatandaÅŸa hizmet için çeviriyor.

Dedesi ve babası da değirmenciydi

DoÄŸan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dedesi ve babasının da deÄŸirmenci olduÄŸunu söyledi.

MesleÄŸi dedesinden öÄŸrendiÄŸini belirten DoÄŸan, "Ben bu iÅŸe 8-9 yaÅŸlarında baÅŸladım. Ä°ÅŸin her inceliÄŸini dedemden öÄŸrendim. Çok meraklıydım. Un öÄŸütmenin yanı sıra deÄŸirmenin mekanik kısmını da öÄŸrendim. Benden daha yaÅŸlı ustalar bile bir sıkıntı çektiklerinde bana sorarlardı." diye konuÅŸtu.

Büyüklerinden duyduÄŸuna göre 1900'lü yılların baÅŸlarında burada çok sayıda su deÄŸirmeninin olduÄŸunu dile getiren DoÄŸan, ÅŸöyle devam etti: 

"Daha önce buralarda 15'e yakın deÄŸirmen vardı, ÅŸimdi bir tek bizim deÄŸirmen çalışıyor. O yıllarda çok büyük bir sel olmuÅŸ. Selde deÄŸirmenlerin büyük kısmı yıkılmış, 4-5 tanesi kalmış. Zamanla sahipleri ölünce o deÄŸirmenler de kapandı. Åžimdi bir tek bizim deÄŸirmen çalışıyor. Bana yardım eden bir oÄŸlum var. Bilmiyorum o devam ettirir mi? Ben ölürsem burası da kapanır diye düÅŸünüyorum."

"Tamiratını, bakımını kendim yapıyorum"

DoÄŸan, deÄŸirmenin en az 150 yıllık olduÄŸunu, zaman içerisinde binada tadilat yaptıklarını ifade ederek, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü: 

"Binanın dış kısmında tadilatlar yapılmasına raÄŸmen deÄŸirmen kısmı ilk kurulduÄŸu gibi duruyor. DeÄŸirmeni zor ÅŸartlar altında çalıştırıyoruz. Bozulan bir parçayı bulma ÅŸansımız yok. TaÅŸlarını bulamıyoruz. Tamiratını, bakımını kendim yapıyorum. Genellikle darı öÄŸütüyoruz. Darı sezonu bittikten sonra talebe göre buÄŸday da öÄŸütebiliyoruz. Bu iÅŸten çok fazla para kazandığımız söylenemez. Fakat köy yerinde yetiyor. Paradan çok, mesleÄŸimizin sürmesi, vatandaÅŸlara hizmet için devam ettiriyorum. Anamur,  Gülnar,  Konya  Karaman ve  Ermenek'ten gelen müÅŸterilerimiz var. Ä°nsanlar su deÄŸirmeninde öÄŸütülen unu daha lezzetli buluyor. Gücüm yettiÄŸi kadar çarkların dönmesi için uÄŸraÅŸacağım."

"Benden baÅŸka usta yok"

Zeyve Pazarı'ndaki deÄŸirmeni çalıştırmaya devam ederek, bölgenin tarihi ve doÄŸal güzelliklerine de katkı sunduÄŸu deÄŸerlendirmesinde bulunan DoÄŸan, ÅŸunları kaydetti: 

"Ben uÄŸraşıyorum fakat bazen engellerle karşılaşıyoruz. ÖrneÄŸin burası geçen sene kapalı kaldı. Burayı çalıştırabilmem için benden ustalık belgesi istediler. Bana kim ustalık belgesi verecek. Benden baÅŸka usta yok ki. Gelen deÄŸirmeni soruyor. Un öÄŸütmesek bile ÅŸaÅŸkınlıkla seyrediyor, fotoÄŸraf çekiyorlar."

DeÄŸirmene 40 kilometre uzaklıktaki Güneyyurt beldesinden darı öÄŸütmeye gelen Ali Erboylu ise "Her sene buraya darı öÄŸütmek için gelirim. Kendi ihtiyacımın yanı sıra komÅŸularımın darısını da getiririm. Elektrikli deÄŸirmende öÄŸütülen un iyi olmuyor. O yüzden su deÄŸirmenine geliyoruz. Burası da kapanırsa mecburen diÄŸer deÄŸirmenlere gideceÄŸiz." ifadelerini kullandı.