1. MADDE NEDÄ°R?

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci maddesine göre, Anayasa'nın "Yargı yetkisi" baÅŸlığında deÄŸiÅŸikliÄŸe gidilecek.  Buna göre, yargı yetkisinin, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağına dair hüküm, "Bağımsız ve tarafsız" mahkemelerce kullanılacağı ÅŸeklinde deÄŸiÅŸecek. 

2. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin ikinci maddesi milletvekili sayısının 550'den 600'e çıkarılması

3. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin üçüncü maddesi, seçilme yaşını 25'ten 18'e indirilmesini ve askerlikle iliÅŸiÄŸi olanların milletvekili adaylığına baÅŸvuramamasını öngörüyor.

4. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin dördüncü maddesiyle, Anayasanın "TBMM'nin Seçim Dönemi" baÅŸlıklı maddesi, "TBMM ve CumhurbaÅŸkanının Seçim Dönemi" olarak deÄŸiÅŸiyor.

Teklife göre, TBMM seçimleri 4 yılda deÄŸil, 5 yılda bir yapılacak. CumhurbaÅŸkanı seçimleri de TBMM seçimleri gibi 5 yılda bir olacak ve seçmenler, iki seçim için aynı gün sandığa gidecek. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilecek. CumhurbaÅŸkanı seçiminde birinci oylamada gerekli çoÄŸunluÄŸun saÄŸlanamaması halinde, belirtilen usule göre ikinci oylama yapılacak.

5. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin beÅŸinci maddesiyle, TBMM'nin görevleri ve yetkileri, "kanun koymak, deÄŸiÅŸtirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüÅŸmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaÅŸ ilanına karar vermek, milletlerarası antlaÅŸmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoÄŸunluÄŸunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diÄŸer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" olarak sıralanıyor.

6. MADDE NEDÄ°R?

TBMM'nin bilgi edinme ve denetim yollarına iliÅŸkin maddesindeki deÄŸiÅŸiklik ile yasamanın belli bir konuda Meclis AraÅŸtırması yapması, Genel GörüÅŸme açarak Genel Kurulda görüÅŸmesi ve milletvekillerinin, cumhurbaÅŸkanı yardımcıları ile bakanların cevaplaması istemiyle yazılı soru sorması yeniden düzenleniyor.

Buna göre, TBMM, Meclis AraÅŸtırması, Genel GörüÅŸme, Meclis SoruÅŸturması ve Yazılı Soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak. Gensoru, denetleme yetkisinden çıkarılacak.

7. MADDE NEDÄ°R?

Maddeyle, cumhurbaÅŸkanı seçilen kiÅŸinin partisiyle iliÅŸiÄŸinin kesilmesine yönelik düzenleme kaldırılıyor. Böylelikle doÄŸrudan halk tarafından seçilen ve siyasal bir kiÅŸilik olan cumhurbaÅŸkanının, partisiyle iliÅŸkisinin kesilmesine dair hükmü yürürlükten kaldıran ilga normunun, halk oylamasında kabulü akabinde yürürlüÄŸe girmesi anında bir siyasi partiyle iliÅŸki kurması mümkün hale getiriliyor.

8. MADDE NEDÄ°R?

Düzenlemeyle, Anayasanın "cumhurbaÅŸkanının görev ve yetkilerine" iliÅŸkin maddede deÄŸiÅŸiklik yapılıyor ve cumhurbaÅŸkanına, "devlet baÅŸkanı" sıfatı getiriliyor. Devletin başı olan cumhurbaÅŸkanına, yürütme yetkisi de veriliyor.

CumhurbaÅŸkanı, "devlet baÅŸkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliÄŸini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını saÄŸlayacak. Gerekli gördüÄŸü takdirde, yasama yılının ilk günü TBMM'de açılış konuÅŸmasını yapacak. Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek.

CumhurbaÅŸkanı, kanunları yayımlayacak ve kanunları tekrar görüÅŸülmek üzere TBMM'ye geri gönderecek. Kanunların, TBMM Ä°çtüzüÄŸü'nün tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya ÅŸekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açacak.

9. MADDE NEDÄ°R?

Söz konusu maddeyle, CumhurbaÅŸkanı hakkında, bir suç iÅŸlediÄŸi iddiasıyla TBMM üye tamsayısının salt çoÄŸunluÄŸunun vereceÄŸi önergeyle soruÅŸturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüÅŸüp ve üye tamsayısının beÅŸte üçünün gizli oyuyla soruÅŸturma açılmasına karar verecek.

SoruÅŸturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kiÅŸilik bir komisyon tarafından soruÅŸturma yapılacak. Komisyon, soruÅŸturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis BaÅŸkanlığına sunacak. SoruÅŸturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

10. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 10. maddesiyle "cumhurbaÅŸkanı yardımcılığı" geliyor. Madde, CumhurbaÅŸkanına, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaÅŸkanı yardımcısı atayabilmesi imkanı tanıyor.

CumhurbaÅŸkanlığı makamının herhangi bir nedenle boÅŸalması halinde 45 gün içinde cumhurbaÅŸkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar cumhurbaÅŸkanı yardımcısı, cumhurbaÅŸkanlığına vekalet edecek ve cumhurbaÅŸkanına ait yetkileri kullanacak. Genel seçime 1 yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de cumhurbaÅŸkanı seçimiyle yenilenecek.

11. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 11. maddesine göre, TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoÄŸunluÄŸu ile seçimlerin yenilenmesine karar verilebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaÅŸkanı seçimi birlikte yapılacak. CumhurbaÅŸkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaÅŸkanı seçimi birlikte gerçekleÅŸtirilecek.

CumhurbaÅŸkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi durumunda cumhurbaÅŸkanı bir kez daha aday olabilecek. 
Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve cumhurbaÅŸkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve cumhurbaÅŸkanının göreve baÅŸlamasına kadar devam edecek. Bu ÅŸekilde seçilen Meclis ve cumhurbaÅŸkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.

12. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 12. maddesine göre, cumhurbaÅŸkanı; tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinin yanı sıra savaÅŸ, savaşı gerektirecek bir durumun baÅŸ göstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın, ülkenin ve milletin bölünmezliÄŸini içten veya dıştan tehlikeye düÅŸüren ÅŸiddet hareketlerinin yaygınlaÅŸması; anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın ÅŸiddet hareketlerinin ortaya çıkması; ÅŸiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi ÅŸekilde bozulması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde olaÄŸanüstü hal (OHAL) ilan edebilecek.

13. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 13. maddesine göre, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamayacak. Ancak savaÅŸ halinde asker kiÅŸilerin görevleri ile ilgili olarak iÅŸledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

14. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 14. maddesinde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun yapısında deÄŸiÅŸikliÄŸe gidiliyor.

Maddeye göre, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adı, Hakimler ve Savcılar Kurulu ÅŸeklinde deÄŸiÅŸecek. Kurulun üye sayısı 13, daire sayısı 2 olacak. Kurula Adalet Bakanı baÅŸkanlık edecek ve Adalet Bakanlığı MüsteÅŸarı da kurulun tabii üyesi olarak görev yapacak.

Kurulun 3 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiÅŸ adli yargı hakim ve savcıları arasından, 1 üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiÅŸ idari yargı hakim ve savcıları arasından cumhurbaÅŸkanınca; 3 üyesi Yargıtay üyeleri, 1 üyesi Danıştay üyeleri, 3 üyesi nitelikleri kanunda belirtilen yükseköÄŸretim kurumlarının hukuk dallarında görev yapan öÄŸretim üyeleri ile avukatlar arasından TBMM tarafından seçilecek.

ÖÄŸretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilen üyelerden, en az birinin öÄŸretim üyesi ve en az birinin de avukat olması gerekecek.

Kurulun TBMM tarafından seçilecek üyeliklerine iliÅŸkin baÅŸvurular, Meclis BaÅŸkanlığına yapılacak. BaÅŸkanlık, baÅŸvuruları Anayasa ve Adalet Komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona gönderecek.

Komisyon, her bir üyelik için 3 adayı, üye tam sayısının 3'te 2 çoÄŸunluÄŸuyla belirleyecek. Birinci oylamada aday belirleme iÅŸleminin sonuçlandırılamaması halinde ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoÄŸunluÄŸu aranacak. Bu oylamada da aday belirlenemediÄŸi takdirde her bir üyelik için en çok oyu alan 2 aday arasında ad çekme usulüyle aday belirleme iÅŸlemi tamamlanacak.

TBMM, Komisyon tarafından belirlenen adaylar arasından, her bir üye için ayrı ayrı gizli oyla seçim yapacak. Birinci oylamada üye tam sayısının 3'te 2 çoÄŸunluÄŸu; bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması halinde, ikinci oylamada üye tam sayısının 5'te 3 çoÄŸunluÄŸu aranacak. Ä°kinci oylamada da üye seçilemediÄŸi takdirde en çok oyu alan iki aday arasında ad çekme usulüyle üye seçimi tamamlanacak.

Üyeler, 4 yıl için seçilecek. Süresi biten üyeler bir kez daha seçilebilecek.

Kurul üyeliÄŸi seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasından önceki 30 gün içinde yapılacak. Seçilen üyelerin görev süreleri dolmadan kurul üyeliÄŸinin boÅŸalması durumunda, bunu takip eden 30 gün içinde yeni üyelerin seçimi yapılacak.

15. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 15. maddesine göre, kamu idareleri ve kamu iktisadi teÅŸebbüsleri dışındaki kamu tüzel kiÅŸilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak.

Bütçe kanununa, bütçeyle ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamayacak. CumhurbaÅŸkanı bütçe kanun teklifini, mali yılbaşından en az 75 gün önce TBMM'ye sunacak. Bütçe teklifi, Bütçe Komisyonunda görüÅŸülecek. Komisyonun 55 gün içinde kabul edeceÄŸi metin, Genel Kurulda görüÅŸülecek ve mali yılbaşına kadar karara baÄŸlanacak.

16. MADDE NEDÄ°R?

Teklifin 16. maddesiyle, önerilen hükümet sistemine uyum için anayasanın farklı maddelerinde bulunan bazı ibareler deÄŸiÅŸtiriliyor ya da metinden çıkarılıyor.

17. MADDE NEDÄ°R?

Bu madde uyarınca, TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaÅŸkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak.

Seçimin yapılacağı güne kadar milletvekillerinin ve cumhurbaÅŸkanının görevi devam edecek. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27'nci Yasama Dönemi Milletvekili Genel Seçimi, cumhurbaÅŸkanı seçimiyle beraber yapılacak.

18. MADDE NEDÄ°R?

Maddeye göre, "CumhurbaÅŸkanı seçilenin, varsa partisi ile iliÅŸiÄŸi kesileceÄŸine" dair hükmün kaldırılması, deÄŸiÅŸikliÄŸin yayımı tarihinde; mevcut anayasada Bakanlar Kurulu, sıkıyönetim, tasarı, kanun hükmünde kararname, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek Ä°dare Mahkemesi ibarelerinin kaldırılmasına dair deÄŸiÅŸiklikler de TBMM ve cumhurbaÅŸkanı seçimleri sonucunda cumhurbaÅŸkanının görevi baÅŸladığı tarihte yürürlüÄŸe girecek.

Anamur bu maddeleri okudu ve evet diyeceklerin sayısı yükseldi.

Ak Parti Anamur Ä°lçe TeÅŸkilatının Türkiye'yi bomba gibi, etkileyen çalışmaları akıllarda dev etki yarattı.

Ve vatandaş bende evete varım dedi.

Türkiye'de ses getirecek siyasi ve referandum çalışmalarında Ak Parti Anamur Ä°lçe BaÅŸkan'ı Feyzullah Yılmaz'ın büyük etkisi oldu.